Mikrfone 7-ajaro•Julio-Septembro,2009 N.27 RmeedsaakĝtooraEstimatajlegantoj!
Niakaj ankaŭviakuriero“Mikrofone”fonditaen2003,ĉiamricevasfortansubtenonkajĝuasvastanŝatondelegantojpostsiaapero. “Mikrofone”estasjamfenestro,trakiuviajvortojelleterokajretmesaĝokaresaslaokulojndetutmondajsamideanoj. Nunladistribuakvantosuperasmilonkajcentojndaekzempleroj.En2007lakurierofariĝisgazetotrimonatakaj,enlaestontecoebledumonatadank’alabundiĝodeviajkontribuaĵoj.Niatendasvianpluansubtenonenlakomunaredaktado!
JabonvenajestasĉiujkontribuaĵojrilatajalniadisaŭdigokajlaE-Movado.NikunedezirupliprosperanestontecondeniaMikrofone!
Mikrfone 02 ENHAVO 3SeriozaperfortaeventoenXinjiang 5SekvuLinaal65-aIJKkaj94-aUKNoktomezarenkontiĝokunPetroChrdleenflughavenoEkskursoenPragoperhistoriatramoOkultrafaE-familio,amindajinfanojVizitoalJosefKavka,redaktorode“GeologioInternacia”Gastadoenlahejmode87-jaraĝaEliUrbanovaSindonemajvolontulojenE-MuzeoenSvitavy,ĈeĥioĈarmaPrago,helpemaJiriPateraMondekonata“AstronomiaHorloĝo”enlacentrodePrago100-jaraE-kluboenPrago“LaKorodePollando”metataenheroaVarsovioKomfortapromenoenChopin-ĜardenoViglaMovadaFoirode94-aUKBrilainaŭgurode94-aUKLeopoldPatek,HaradaHidekikajaliajenRadio-AŭskultantojAmindajlernantojdeEsperanto-LernejoenBeninoBelartajKonkursojkajcentjarajubileodeInternaciajFlorajLudojUlrichLins:talentaesploristopriE-movadoLaCentroLudovikoZamenhofenBjalistoko 12 Intervjuo OmaĝealProf.D-roIvoLapenna,meritplenaakcelantodeEsperanto 1415 TralaMondo Mikronovelo HomokajSimioenzoo Ĉi-jare45-jariĝoslaE-elsendodeĈinaRadioInternacia.Celebrealla45-jariĝo,niokazigosartikolpetonkunlatemo:“Mikajla45-jaraE-elsendo”.Niesperas,kevidaŭreninsubtenoskajkunlaboroskunnikajverkosionimpresivan,kortuŝankajeseblankoncerneallaelsendoaŭionprikontaktadokunniaRedakcioenlapasintajpliol40jaroj.Tiosendubeestosegeutilaporpliboniginianestontanlaboron.EminentajkontribuaĵojsinsekveaperosenniaMikrofone.Niatendasvianfervoranrenon!
Anticipandankon!
SeriozaperfortaeventoenXinjiang Vesperedela5-adejulioenUrumĉio,laĉefurbodeXinjiang-aUjguraAŭtonomaRegiono,okazisperfortakrimodebatado,frakasado,rabadokajbruligado.Ĉinajspecialistojrimarkigis,kesignojatestas,kelaeventoestasplanitaanizitadeMondaUjguraKongresoestratadeRebiyaKadeerkajhavasintensanpolitikancelon. Enlaeventopliol1000homojmortisaŭvundiĝis,pliol200aŭtojdetruiĝiskaj2domojbruledifektiĝis.LiWei,direktorodelasekciodesekurecokajstrategiosublaĈinaInstitutodeModernajInternaciajRilatoj,opinias,kelaeventookazisenĈinio,tamenĝikompakterilatasalMondaUjguraKongreso,fremdlandetroviĝantakajestratadeRebiyaKadeer.Lidiris:"LaeventokompakterilatasalMondaUjguraKongreso,ĉarnirimarkis,keestratedeRebiyaKadeer,MondaUjguraKongresodelongeserĉaslaŝanconokazigiperfortaneventonenĈiniokajmalhelpistabileconkajdisvolviĝondeXinjiangporakiripligrandanspacondesiaekzistadoeksterĈinio.Nividis,keĝisenĉesekomplotaskajfarasagitadonperinterretoaŭsenditojokazedela 50-adatrevenodeXinjiang-aUjguraAŭtonomaRegiono,dumlaPekinajOlimpikojkajĉi-jareantaŭla60-jarajubileodelaĈinaPopolaRespubliko.Laordinarabatalointerlaboristoj,okazintala26-andejunioenlaurboShaoguan,estasprenitakielpretekstoporlaplanitaanizitaeventokunevidentapolitikacelo." La26-andejunioeniuludilofabrikodelaurboShaoguanokaziskonfliktointerxinjiang-ajkajalilokajlaboristoj,kajkelkcentlaboristojrenisenlabatalo.120homojvundiĝiskaj2xinjiang-ajlaboristojmortisenlabatalo.Tioestasnurordinarakazo,tamengvidatedeRebiyaKadeer,MondaUjguraKongresosensaciislaeventon,maliceatakislapartionkajregistarondeĈiniokajĉielfarisagitadon. Specialistojdiris,kelaperfortaevento,planitadeMondaUjguraKongreso,neestasordinaratumultado,sedsamekielmultajinternaciajanizojĝiintencisatingipolitikancelonperlatumulto.LiWeidiris:"LongperiodacelodeMondaUjguraKongresoestasfondilatielnomatansendependanŝtaton.Niscias,keilitremalfacilepovasatingilacelonperkriadode kelkajhomojfremdlande,tialiliprenassecesionkiellarimedonporsiavivteno.IliflatasfremdlandajnkontraŭĉiniajnfortojnperokazigodeeventojenĈinioporakiriiliajnsubtenojn." Postlateroristaatakodela11-adeseptembroenUsonoiujxinjiangajanizojkuniĝiskielMondaUjguraKongresoporevitilabatalondelainternaciasociokontraŭanizoj.Faktetiuĉanizointencasŝanĝilastandardonper"demokratio"kaj"homajrajtoj"kajforigilaterorismannuanconportrompilainternaciansocion.LaperfortaeventoenUrumĉiomalkovrisvualondelatielnomataj"demokratio"kaj"homajrajtoj". LaeventoenUrumĉioalportisgrandanperdon.Specialistojemfazis,kelaeventopovasnekŝanĝiĝeneralansituaciondelastabiladisvolviĝodeXinjiangnekŝancelilaharmonionkajstabilecondelaĉinanacio.anizotremalfacilepovasatingisiancelon,selainternaciasociorekonasĝianveranfizionomion.LiWeidiris:"LaeventonepovasŝanĝiĝeneralansituaciondelastabiladisvolviĝodeXinjiang.MondaUjguraKongreso 03 farislaeventonnurporriceviplidasubtenojaŭpligrandanspacondesiaekzistado.Seniklarekonigasallamondoverondelaevento,anizonenielatingoslacelon." Pritiuĉieventoamaskomunikilojdeiujlandoj,precipeeneŭropaj,distordislaveron,ignorantelavivrajtondeviktimoj,kajtiokaŭzismiskomprenondetieslandajpopolanoj.Ĝustekielniaamiko,NarendraRajBhattarai,vic-prezidantodeNepalaEsperanto-Asocioskribis: “MikonasĈRIperMikrofonekajgratulasalĈRI-anaroprolavaloralaboro!
VialaboronenurindasenEsperanto-Movado,sedankaŭporkonigiĈinionallatutamondo. “Konversaciantekunsamideanojdediversajlandoj,mihavaslaimpreson,kegeamikoj,precipeelEŭropokajUsono,prenasmalveraninformonpriĈinio,precipepriTibetaAŭtonamaRegiono.Miopinias,keviarevuodevasforigimiskomprenojntiajnforte. “Due,miopinias,kemankaskontaktojinterniajdunajbarlandoj.Nihavasbonajnrilatojndelaanktivaepoko,tamendialogomalmultasinterni-dulandaje-istoj.Mikredas,keĈRIpovasludigravanrolonenniajduflankajinterŝanĝokajkunlaboro.Mipretasagimiaflanke.” Praveskribislavic-prezidantodeNepalaEsperanto-Asocio.Laŭniascio,lamalveraraportadodelaamaskomunikilojdeiujlandojkaŭzismiskomprenonenlaOkcidentonenurpriTibetokajTaiwan,sedankaŭpriXinjiang-aUjguraAŭtonomaRegiono.Tialnipensas,keestasnecesekonigilaverondelakrimaeventoenXinjiang. Vesperedela5-adejulio,enUrumĉio,ĉefurbodeXinjiang-aUjguraAŭtonomaRegiono,okazisseriozakrimaeventodebatado,frakasado,rabadokajbruligado.LafuriozaeventoestasseriozatretoalleĝokajalportisgrandeganperdonallavivokajposedaĵojdediversnaciecajpopolanojenXinjiang.Laŭstatistiko,laeventokaŭzismortondepreskaŭ200senkulpajpopolanoj,vundiĝondepliolmilpersonojkajsumepliol260aŭtojestasbruligitedetruitaj.Ĉinioestaslasocialismaleĝ-administraŝtato,kiuabsolutenetolerassimilankrimagon,sedklopodasprotektilasocianstabileconkajsolidarecondediversnaciecanoj.Komprenebletiakruelaĵodevasestifortekondamnata.Lapublik-sekurecainstancodeXinjiangjamlaŭleĝearestispliol1400suspektatojndeĉi-fojaperfortakrimado.Laŭenketado,lastatempelaanizo"MondaUjguraKongreso"estratadeseparatistinoRebiyaKadeer,agitistumultonperinterretokajaliajkanaloj.Faktojpruvis,kelafuriozaperfortakrimadoestasagitita,planitakajkomanditadetrieksterajfortojkajpraktikitadeenlandaforto.Sekveenla7-adejulio,ĉinajambasadorejoenNederlandokajkonsulejoenMunkenodeGermaniosuferisatakonkajiliajlaborojnepovisnormaleiri.LaĉinaflankojamprezentisseriozaninterkonsiliĝonalNederlandokajGermanio.Ĉiniopostulaslainternaciansocionklarekonilaesencondelaorientturkestanateroristasecesiafortokajnedonialĝisimpation,subtenonkajagitadoneniaajnformo. Mikrfone 04 SekvuLinaal65-aIJKkaj94-aUK Antaŭĉiobonvolepermesualmifarimemkonigon.MiestasLina,redaktorodesabataprogramero“EsperantoenMarŝo”deĈinaRadioInternacia.Enlajaro2009miestistielbonŝanca,kemirenisnenurenla65-aIJKsedankaŭenla94-aUK,dugravajkongresojenEsperantujo.Ĉitiemipreferasrakontimianspertonenladukongresojpertagnotado.Nunbonvolesekvumin!
21-andejuliomardeserenaKomencedemiahodiaŭatagnoto,mivolasantaŭĉioesprimimianelkorandankonals-roPetroChrdle,vicprezidantodeĈeĥaE-Asocio.Dank’alli,glateirasniarestadoenPrago,ĉefurbodelabelalandoĈeĥio.Preskaŭnoktomezedela20-adejulio,PetroChrdleatendisninenlapragaflughavenokajpostepersiaaŭtoveturigisninalniahoteloKrystal,kiu,anticipemenditadelianstataŭni,situasinterlaflughavenokajlaurbocentro.Sinceredirite,tiomultekortuŝasmin.Senli,minepovasimagikiamaniereniatingulahotelon,ĉarmividisneniuntaksionantaŭlaelirejodelaflughaveno.SimpatiakajhelpemaPetroChrdle!
Dumbabilado,PetroChrdlekuninteresosciigisalmi,kemiestisliaĉiĉeroninoenla89-aUKokazintaenPekinoenlajaro2004.Lidiris:“Enlajaro2004viestismiaĉiĉeronino,kaj aŭmiestosviaĉiĉerono.”Matenedelasekvatago,PetroChrdle laŭplanevenisalniahotelokajkondukisninalhistoriatramo,perkiuniposteturismistraPragokunekunekskursanojdela65-aInternaciaJunularaKongresookazantaenĉeĥaurbetoLiberec’ĉelalandlimokunGermaniokajPollando.Menciindas,ketieenlahaltejodelahistoriatramonirenkontiĝiskunniafidelaaŭskultantos-roJiriPatera,kiusindonemeservisalnienlapostajtagoj,kompreneblemirakontostionposte. NunmiturnuvianatentonallatuttagaekskursotraPrago.EnlahistoriatramoninekredeblerenkontiĝiskunĉinaesperantistinoNanMatthias-Wang.Edziniĝintealgermanaesperantistoenlajaro2002,ŝinuntempehavas2egeamindajngefilojn–7-jaraĝanfilinonkaj4-jaraĝanfilon.Minunplikredas,kenaskitojdediverslandanojestasrelativeplibelajkajĉarmajoltiujdesamlandanoj.Komprenebleoportunedediversnaciecodelagepatroj,la2infanojdenaskeparolasĉinlingve,germanlingvekajesperantlingve.Kajmieĉkuninteresoĉinlingvebabiliskunladuinfanojkajilibonerespondisperlasamalingvo.Interesasmin,kelapliaĝafratinosinfadeneligaskunlafratoporkeliĉiamkunestukunŝienlaamasodeekskursanoj.Saĝaknabino!
Evidentevideblasdumlaekskurso,keiliestasfeliĉajfamilianoj.Enviindafamilio!
Tiutempemiinterkonsentite planasfariintervjuonallatutafamilio,sedbedaŭrindemitionfarosnurenlafuturoportempolimigo.Ebleenbaldaŭaestonteconiajkarajaŭskultantojaŭskultosvoĉondela2amindajinfanoj. Karaj,nunbonvolepermesualmiturnivianatentonrefojeallatuttagaekskuro.ĈeĥaprezidentejoMartinickyPalacoestaselstaravizitindejodelaekskurso.Ĉitiemipardonpetas,keminurkonkludas,kelapalacoestasvizitindakajvizitenda,ĉarmiajvortojestaspalajporpriskribilabelanlokon.Pormiokultrafajestastiujĉarmajpordogardistojdelapalaco.Hahah,ĉiujhomojŝatasĉarmulojn,ĉune?
!
Ĉelafinodeekskurso,malrapidecodeekskursanojiometeĝenisniankaranĉiĉerononPetroChrdle.Tamennemaltrankviliĝu,li,lertaĉiĉerono,certehavaskontraŭrimedontaŭgan.Kioestaslataŭgakontraŭrimedo?
PetroChrdlerakontisalsiajkondukatoj:KiamLinaĉiĉeronisninenla89-aUKokazintaenPekinoen2004,ŝiadediris“Rapide!
Rapide!
Alienimalfruiĝos!
”.Kajnunankaŭmidiraslasamon:“Rapide!
Rapide!
”Aŭskultintelarakonton,ĉiujekskursanojridetiskajkompreneblerapidigissiajnpaŝojn. Subitevenisalmiakapospertopriinterŝanĝodevalutoj.Nineliginteellapalaco,niintencishavigialniĉeĥajnkronojn,kiujestasplifavoreuzeblajoleŭrojenĈeĥio.Nitujtrovis,kekurzoestastutemalsamaendiversajmon- 05 ŝanĝejoj,kiujestasĉievideblajenlacentrodePrago.Interese!
EnmiapatrujoĈiniokurzoestasĉiesama,ĉuenflughavenoĉuenhotelo.Kajdemandoestiĝisenmiakapo.EbleankaŭPollando,niavenontacelloko,estaslasamarilatealmon-ŝanĝo?
Postlaekskurso,PetroChrdlekondukisninallahejmodeĉeĥabonekonataesperantistos-roJosefKavka,iamaredaktorodelagazeto“GeologioInternacia”.Liahejmofakteproksimasalniahotelo.LabelegaĝardenodeJosefKavkaprofundeallogasmin.Vidu,kielbelakajkvietaestaslaĝardeno!
Enemultajplantojnekonatajdemibelegeornamaslaĝardenon.Miimagasalmi,kiaĝuoestaslegadoenlaĝardeno.JosefKavka,mastrodelabelegaĝardeno,ĝojebabiliskunnikajeĉgastameregalisninperdolcaĵoj.IntertempemieĉlongtempebabiliskunlafilinodeJosefKavkaenlatelefono.Ladenaskaesperantistinorakontisalmi,kelapatroparolisalŝiesperantlingve,kiamŝivenisallamondo.Postemihazardetrovis,keenĈeĥioestasnemalmultedadenaskajesperantistoj.Mieblealdonoskoncernanrakontonenlafuturo. Tempaspormianoktadormo!
22-andejuliomerkredeserena Ĉi-mateneniakaraaŭskultantos-roJiriPaterakondukisninallahejmodeĉeĥaesperantisto-poetos-inoEliUrbanova.Ŝidebutiskielpoetinoenlajaro1940perlaĉeĥlingvapoemo“Spegulo”.ScipovintenianlingvonEsperantoenlajaro1948,ŝiesperantlingveekverkispoemojnkajakiriselstarajnatingojn.Krome,ŝigajnis eĉpremionOsiekprolavastelaŭdataromano“HetajroDancas”.Fakteleginteamasajnlaŭdojnprilaromano,mihavasimpulsonlegilaromanon.Bedaŭrinde,87-jaraĝaEliUrbanovanemulterakontisprilapasintecopronetrebonamemoro. Temporapidepasis.Posttagmezealiasimpatiaesperantistos-roJirkaTomeĉekaŭteveturigisninalbelaurbetoSvitavy.Dumla3-horaveturado,mimulteĝuislabeleconambaŭflankedelaŝoseo.Midirisalmienlakoro,keĈeĥioestasperfektalokoporgeedziĝafotadokajlapopolanavivoĉitiekredebleestaskvieta,komfortakajharmoniakunlanaturo. Akompanatedelokajgastamajesperantistoj,nivizitisurbanmuzeondeSvitavy.Montrinteantikvanmaŝinon,ladirektorinodelamuzeoBlankaĈuhelovademandis,ĉuniscias,kioestaslamaŝino.Kompreneblemineniamĝustedivenisfunkciondelamaŝinosensciigodealiaj.Ĝiestaslavmaŝinouzitaenla30-ajjarojdela20-ajarcento.Minomasĝinpraulodelamodernajlavmaŝinoj.Entutaetaĝoestasdekojdatiutempajdiversformajlavmaŝinoj,kiujmanifestaslaevoluadondelahistorioprilavado.Tiujlavmaŝinojestasnekredeblemalsamajollamodernajlaŭlaeksteraaspekto.Komprenebleteknikodelahomaroestasmagiakajĉioestasebla.EnlaurbamuzeoestasankaŭekspoziciopriOscarSchindler,kiunaskiĝisĝusteentiuĉiurbetoSvitavykajsavismultajnjudojnenla2-amondmilito.Laekspozicioiasencemontrasalmikielteruraestasmilitokajkielkruelajestastiujkontraŭhumanismajmilitlanĉintoj.Paconallatutahomaro!
Nuntempemivolaskoncentrila atentonalŝtatnivelaE-muzeoenSvitavy.LaE-muzeo,kiesfondiĝogajnisfortansubtenondelalokaregistaro,starasapudlaurbamuzeo.Surprizasmin,keeneestastielmultedatrezorajmaterialojrilatealEsperanto.Ekstermiaatendo,tiesintrovasankaŭĉinajinfanlegaĵoj.Nipromesiskontribuialiajnĉinajninfanlegaĵojnallamuzeo,demanditedetieajsindonemajvolontulojprieblecodenovakontribuado.Menciindas,kekvankamlaedzodeLibuseDvorakova,volontuloenlamuzeo,estasneesperantisto,tamenlitutesubtenasEsperantonkajservasenlamuzeokielfotisto.Iasence,liestasalispecavolontuloenlamuzeo.Tiujsindonemajvolontulojtieldelikatelaboras,keĉioenlamuzeoestasenbonaordo.Pliajnsukcesojnalvi,sindonemajvolontuloj!
Ŝajnas,kemiestaslaca.Domifinulaskribadon!
23-andejulioĵaŭdeserenaTemporapidepasas!
Frumatenedelasekvatagoniirosallapragaflughaveno,kieniposteflugosalVarsovioporla94-aUK.Kajniafidelaaŭskultantos-roJiriPaterakondukisninallacentrodePragokajsindonemeserviskielniaĉiĉerono.Sinceredirite,s-roJiriPateraestassimpatiakajhelpema.Vidu,liakompanisninĉieensinsevkaj3tagojkajĉiampretisestijeniadispono,konsiderantenianalilandanecon.Ĉitiebonvolepermesualmiesprimimianelkorandankon.Korandankon,JiriPatera!
Pravaslaonidiro,kePragoestasbelegaurboenEŭropo.KonstruadastiloenPragoprofundeimpresasminprotio,kelastiloestastutediferencaoltiuen Mikrfone 06 Pekino,ĉefurbodemiapatrujoĈinio.Miaopinie,Pekinohavasrelativeplimodernajnkajaltajnkonstruaĵojn,dumPragobonekonservassiajnmalnovajnkonstruaĵojn,kieseŭropecoestastutefreŝapormiaziano,kiuunuafojevizitisEŭropon. Konkludedirite,“AstronomiaHorloĝo”elvizitindejojenPragoplejeimpresasmin.Ĉirkaŭestaraspacienceamasodaturistojellatutamondo,celantenuraŭdilaŭhoransonoradondelahorloĝokajpropraokulespektistatuojnde12sanktajadeptojdeJesuoKristo.La12sanktajadeptojduopeaperasenlamalfermitajfenestrojkiamlaŭhoresonoraslahorloĝo.LatutespecialavizitindejonemirigeallogasĉiujnvizitantojnenPrago.Semiĝustememoras,mifaktespektis“AstronomianHorloĝon”entelevidoantaŭkelkajjaroj.Ekstermiaatendo,kemihazardespektistiondufojeenPrago. AnkaŭmenciindaestasVenceslaarajdstatuodeJosefVáclavMyslbeksurVenceslaaPlacoenlacentrodePrago.Laŭkonigodes-roJiriPatera,Venceslao,princoenla10-ajarcento,fariĝisnaciasanktulodeBohemiokajĈeĥioprotio,keli,kvankamsubigitaaltiutempagermanaimperio,alportispaconallapopolo,kiunenuigislongtempamilito. NunmivolasdonikelkajnvortojnalE-klubo,kiunnivizitisposttagmeze,dank’aldelikataplanodeJiriPatera.TienininrenkontiĝiskunMartaŜmidrkalova,kiuestaslaplejaĝamembroenlaklubo.Nekredeble,ŝi,88-jaraĝa,ankoraŭaspektasvigla.Ŝisufiĉefluekajklarebabiliskunnidumlongatempo.Multegeminsurprizas,kelaklubofondiĝisantaŭpliol100jarojkajĝiajklubanojregulekunvenasĉiusemajnepostlafondiĝo.TienikuninteresolegislibronkunelektitajtrezorajhistoriajfotojkajmaterialojpriEsperanto.Evidentevideblaseltiujfotojkajmaterialoj,kielpenekajdiligentelaborasĉeĥajesperantistoj!
Kielkutimes-inoMartaŜmidrkalovapetisalvizitantojrestigi siajnnomojn.DotielegiĝasjenajnomojLinaChenkajJianpingZhao.24-andejuliovendredeserena Ĉi-matenenilaŭplaneflugisdePragoalVarsoviokajpostetrajnisalBjalistoko,hejmlokodeE-kreintoL.L.Zamenhof.Estasbonekonate,keenBjalistokookazosla94-aUKspecialecelebrealla150-jarajubileodelagrandulo. Epizodo.S-inoTangLi,pollingvaraportistinodeĈinaRadioInternaciaenVarsovio,simpatiedonisalninecesanhelpon.Ŝiunueinvitisninaltagmanĝoenĉinarestoracio.Dank’alŝi,mia“ĉinastomako”bonegeĝuislatagmanĝon,ĉarmia“ĉinastomako”,bedaŭrinde,ankoraŭnepovastutealkutimiĝialokcidentajmanĝaĵoj.Miesperas,ketioneincitisniajneŭropajnamikojn. Postes-inoTangLiankaŭkondukisninvizititraVarsovio.SendubeVarsovioestasheroaurbo.Retrorigardantelatutanhistorion,lapolapopolomultesuferispromilito,ekzemplelaDuaMondmilitokomenciĝiskiamHitlertondreatakisPollandon.Estasmondekonate,kenesubiĝemodelapolapopolokolerigisHitlertiel,keliintenciseligiPollandonellamapo.EnVarsovioestasfaciletroveblajlokojmemorealtiuj,kiujestismasakritajdeHitler.LaurboVarsovioestistiellongtempekajseriozedetruitadeHitlerprosinvenĝo,kerestisenVarsovionurdetruaĵojpostlasendependiĝopostlaDuaMondmilito.Tial,konstrastealPrago,malfacilesintrovasenVarsoviooriginalajmalnovajdomoj. NesubiĝemaPollandoestigasmultajnpatriotojn,interkiujChopin,mondefamamuzikisto,estasekzemplo.Enla19-ajaraĝo,liforlasislapatrujon,kiutiutempeestisdisdividitadeGermanio,AŭstriokajRusio,kajpostedumvivevivisenParizo.Lakoro,laŭliavolo,estistransportitaalPollandopostliaforpaso.Nuntempe“lakorodePollando”estasmetataenGrandkrucaPreĝejo. EnlacentrodeVarsoviosituasChopin-Ĝardeno.Faktetioneestasla originalanomodelaĝardeno,tamenĉinojkutimenomasĝinChopin-Ĝardenoprotio,keenedelaĝardenoestasstatuodelapatrioto-pianistoChopin. PapoJohanoPaŭloIIestasaliaherooporPollando.MinomaslinfierodePollando.EnlacentrodeVarsovioestisestablitagrandakrucopostlaforpasodePapoJohanoPaŭloII.Tiemividis,kemaljunulinoprezentasflorojnantaŭlakrucokajpiefaraspreĝon.Kredeble,PapoJohanoPaŭloIIestasvasterespektatanenurdeliajsamlandanojsedankaŭalilandanoj. Estastremalfrue.Midecidaslasiflankenlatagnotonkajminĵetiallalito. 25-andejuliodimanĉeserenaMivolaskomencilahodiaŭan tagnotonperniapiediradoallakongresejodeniahoteloGromada,kiusituasmalproksimefordelakongresejojeĉirkaŭ10km.Postiomatempo,nijamrimarkis,kenibezonaslongantemponporpiediradeatingilakongresejon.Dumepatrolaaŭtodelalokapolicopasis.Sciante,keniirosporĉeestialla94-aUK,la2policanojenlapatrolaaŭtoafableveturigisninalstaci-domo,dekienipovaspreniaŭtobusonn.10allakongresejo.Ĝojigarenkontiĝo!
Atingintelakongresejon,nividis,kelaakceptejoestastutehomplena:iujintimebabilas,aliajatendasporakirikongresansakon,triajviciĝaspormendihotelojnkajkvarajretumas. Temporapidepasas!
Vesperesublongakovritapromenejoantaŭlakongresejoiujviglepretigasfaldfoliojnsurlatablo.Aliajmuntisstandon.Kelkajhomojserĉislaplejbonanlokonpor 07 afiŝo.Aliajmovistablojnkajseĝojn.Kajtiuaktiveconerilatisspecifangrupon.Homojjunajkajkor-junaj,virojkajvirinoj,eŭropanoj,afrikanoj,azianoj,amerikanoj...Postduonhoroamasodahomojpromenisenlaĝardenakoridoro,plenplenadebuntajtablojkajgajajhomoj,kiujprezentas,babilas,ŝercas,indikas,klarigas...Kialtiomdaagado?
TemasprilaMovadaFoiro,specialaeventokiuekdelaUKenItalujoenlajaro2006okazasdumlaunuatagodelakongreso. EnlaMovadaFoiroestiscentojdaasociojgrandajkajmalgrandaj:landajasocioj,fakajasocioj,kulturajcentroj,eldonejoj,edukajinstancojkajmultajaliaj.TieĉelaMovadaFoirosenteblaslavastecokajvariecodeniamovado. NomedeE-redakciodeĈinaRadioInternacia,ankaŭmikajmiadirektoroviglisenlaMovadaFoiro.Niunueprezentisseriondaniajgazetoj“Mikrofone”surlatablo.NiajaŭskultantojkajlegantojiujpostaliajvenisalniatablokajbabiliskunnipriniaE-elsendokajniatrimestragazeto“Mikrofone”.Interili,iuesperantistomulteimpresismin,ĉarliĉiutagekvarfojeaŭskultasnianelsendon.Nekredeble,ĉune?
Pormi,E-redakciano,treĝojasinformiĝi,keniaelsendoestasŝatatadeniajaŭskultantoj. Krome,niajlegantojĉelokepetisniajngazetojnkunportatajndeni.Kajpostnelongatempoiliestistutedisdonitajalniajlegantoj.Videblas,keniaE-elsendoposedasamasajnaŭskultantojnkajniagazeto“Mikrofone”multajnlegantojn.Tiedekojdaesperantistoj,kiujneniamricevisniangazeton,restigisiliajnpoŝtadresojnporkenisendualiliniajngazetojnenlafuturo.Enhavoriĉatago!
26-andejuliodimanĉepluvaKelkajesperantistojdemandis,ĉula BjalistokaUKestasmiaunuaUK.Faktene!
Launuaestasla89-aUK,okazintaenlajaro2004enPekino,kajtiutempemiserviskielvolontulino.Ĉi-fojemiservasunuafojekielraportisto,tialĉi-matene mifruealvenisallakongresejo.EnirinteenlasalononZamenhof,mitujĉieserĉisClay,KonstantanKongresanSekretariondeUEA,porgajnidelinomlistondeinaŭgurajparolontoj.Dank’alDio,misukcesistrovilin,kiukomprenebleestistuteokupitaantaŭlabaldaŭainaŭguro.Sedli,bedaŭrinde,havisnurununomliston,tialmipovasfarinenionolskribekopiilanomliston.Postgajnodelanomlisto,miposteminturnisalakustikateknikistoporkonsiliĝi,kiamanieremiplibonefikesurbendigulainaŭguron. Jela10-ahorolaŭlalokatemposoleneinaŭguriĝisenlasalonoZamenhofla94-aUniversalaKongreso,kiestemoestas“Kreipacanpontoninterlapopoloj:Zamenhofhodiaŭ”.Laŭlaplejnovastatistiko,donitadeClay,entute1840homojĉeestisallainaŭguro.Litamensubstrekis,kesinsekveallakongresoĉeestosankaŭaliajesperantistoj,kiujunujpostaliajalvenosalBjalistokodumlakongreso. Ekstermiaatendo,enlainaŭgurejomirenkontisiujnkonatulojnkias-roAugustoCasquero,eksprezidantodeHispanaE-Federacio.Estasgrandasurprizokajĝojo,kenikuniĝasĉitie.Minunturnasmianatentonallainaŭguro.ĜiestisprezidatadeprofesoroProbal Dasgupta,nunaprezidantodeUEA.Kielkutime,lakongresonsalutasgravuloj,kiajs-roBronislawKomorowski,laAltaProtektantodela94-aUK,s-roTadeŭszTruskolaski,urbestrodeBjalistoko,kajd-roLouisheZaleskiZamenhof,nepodeL.L.Zamenhof. Menciindas,kenomedelaFondaĵo“Pogranicze”,KrzysztofCzyzewski,membrodelaHonoraPatronaKomitatodela94-aUK,akceptisla“MedalondeToleremo”dedoktoroLouisZaleskiZamenhofproĝiajelstarajagadoj,interililaplejimitindaagadoestas“Limteritorio”,kiutemaspriedukadodeinfanojestimialiulojn,kajlernimalkovradikajpriskribadilalokanhistorion.LamedaloĝisnunricevisnurlapapoJohanoPaŭlolaDuakajlaMondaOrganizodeSkoltaMovado. Posttagmezedela26-adejuliomultajaktivadojlaŭordeiras.Interili,miĉeestisankaŭal“OmaĝonalLapenna”.ProbalDasgupta,nunaprezidantodeUEA,prezidislaprogrameronomaĝeallacentadatrevenodelagrandaantaŭulo.JohnWells,eksprezidantodeUEA,parolisprisiakunlaborokunLapenna,prikiurememorisankaŭd-roLouisZaleskiZamenhofkajOsmoBuller.Ĉeestantojspektisankaŭfilmfragmentonpriunuel Mikrfone 08 laparoladojdeIvoLapenna.Konkludedirite,laprogrameroestasenhavoriĉa!
MiplanaselsendilaprogrameronpostmiarevenoalmiakarapatrujoĈinio. Noktomezas!
Domifinuhodiaŭantagonĉitie!
27-andejuliolundeserenaKiellaantaŭajtagoj,miellitiĝisfrumatene,kajekstermiaatendo,hodiaŭverŝajneserenas,dank’alDio.Informitedemiadirektoros-roZhaoJianpingprimiaĉeestoalkunvenoderadio-aŭskultantoj,mikajĝojiskajmaltrankviliĝisĉefeprotio,kemineboneparolasesperantlingve.Milaborasenniaradioĉefekieltradukistinokajmalofteesperanteparolas.“Negravas,Lina!
Eltiruleciononĉi-fojekajminekzercuenlafuturo.”Midiristionalmimem.Frueatingintelakunvenejon,miĝojistrovi,keeneestasdekojdahomoj.Doilicerteestasniajaŭskultantoj.“Pardonu,niaprogrameroankaraŭnefiniĝis,”venisalmiajorelojtiaatentigo.Mitujrimarkis,keĉelapodioprelegasesperantisto.“Oh,mipardonpetas.”Mitujmontrismianpardonpeton.Finfineĉirkaŭjela14-ahoroaŭskultantojdeE-radioj,kiajĈinaRadioInternacia,KubaRadiokajPolaRadio,unujpostaliajenirisenlakunvenejon.Laŭmianetreprecizakalkulo,proksime40homojĉeestisallakunveno.Kielkutime,BarbaraPietrzak,nunaestraranodeUEA,reprezentantePolanRadion,kajlertekajsperteprezidislatutankunvenon.Kajĉiujradiojrajtaskonigialsiajaŭskultantojlaplejnovanprogresonrespektiveen5minutoj.Verŝajne,5minutojsufiĉas,ĉune?
Ĉarlatutakunvenookupasnur60minutojn.BarbaraPietrzakafabledonisalmilaunuajn5minutojn.Bedaŭrindemi,spertomankaentiakunveno,kunstreĉokoncizekonigisalniajaŭskultantojprilaantaŭ-nelongerenovigitaretejo,prielŝuteblecodeniajintervjuojenlaretejo,priniaĉiamapliboniĝantagazeto“Mikrofone”,pribaldaŭa45-jariĝodeE-elsendodeĈina RadioInternaciakajpriniafunkciigodespecialarubrikokoncernealla94-aUK.Krome,miiometekonigispriniaredakcio,opiniante,keniajaŭskultantojinteresiĝaspriniajredakcianoj:nuntempeestasentute15homojenniaoficejo,elkiujkoleginojMirindakajPluvetaforestaspronovnaskitoj.Gratulon,MirindakajPluveta!
Sciintepritutasenpagecodelagazeto“Mikrofone”poraŭskultantojkajlegantojdeĈinaRadioInternacia,aŭskultantinoŝercis,keĈinaRadioInternaciacerteestastielriĉa,keĝitutesenpagedisdonasgazetojn.Hahah!
Miridetedirisalŝi,keniaradiotrevolontasestijeladisponodeniajaŭskultantojkajlegantoj. PostreciprokakonigofaredeĈinaRadioInternacia,PolaRadio,KubaRadiokajRadioVatikana,PolaRadiobonegeregislaetosondelaceterakunveno.Lageniababilemecokajbonegaregemecodelaradiocerteiasencekonkerisaŭskultantojn. KajminĝojigisĉeestodeniajfidelajaŭskultantojkiajLeopoldPatekkajHaradaHideki.Ĉitiebonvolepermesualmiakcenti,keLeopoldPateklaunuaatentigisninpriportempaneaŭdeblecodeniaĉiutagaprogrameroenlainterreto.Laneaŭskultebleco,kaŭzitadeportempajteknikajkialoj,nunestissolvita.ĈitiemivolasesprimimianelkorandankonalLeopoldPatek.Korandankon,LeopoldPatek!
Ĝojigainformoestastio,kepostlakunveno,iujesperantistoj,kiujkvankamneniamlegisniangazetonenlapasintecotamenvolashavigialsilagazeton,restigisalmiiliajnadresojn.Kajniagazetokredebleatingosilinenbaldaŭaestonteco. 28-andejuliomardeserenaNoktomeze!
Aŭskulteblasneniasonooltajpadodetagnotoenmiaporteblakomputilo.Miajokuloj,kvazaŭpezajje100kg,multfojepreskaŭtutesinfermas,tielkemipreskaŭpovasfarinenionolbatalikontraŭdormemo.“Kielbone,seminunpovusminĵetiallalitokajĝui belannokton!
”,midirisalmienlakoro.“Ne!
Ne!
”mitujneislaĵusnaskitanideon.Mipreferasfinilatagnotonhodiaŭollasiĝinĝisaŭ.Domikomenculatagnoton!
Frumateneatendanteaŭtobusonn.4antaŭniahoteloGromada,mikuninteresorimarkis,ketagebrilaslampojdeĉiujaŭtojirantajsurlastrato.Treinterese!
EnĈiniovideblaslafenomenonurenmallumajtagojkajnoktoj.Kialpolajaŭtojbriligaslampojneĉtage?
Feliĉemia demandoestistujsolvitademiadirektoros-roZhaoJianping,kiuplurfojevojaĝisalEŭropo.ĈiujaŭtojenEŭropoaŭtomatebriligaslampojntujĉestiradokajtiograndproporciereduktaslanombrondeaŭtoakcidentoj.Komprenebletiosamtempesignifas,kemultereduktiĝaslanombrodemalfeliĉulojtrafitajdeakcidentoj.“Bonege!
LabrilaideoestasreferencindapormiapatrujoĈinio.”Minepovasmineltenideadmiro. AliainteresafenomenotemasprimianomoLina.Dumlakongresoplurajesperantistojkunmirodemandis,ĉuLinaestasmiaveraĉinanomo.Vidu,estaspopulare,kealilandanojnepovasfacileeldiriĉinajnnomojn.Miadesubstrekas, 09 keLinavereestasmiaĉinanomo,dum“Li”signifas"belan"kaj“na”estasknabinanomo.Spitealsignifoplenanomo,mitamenkuraĝasestinomitabelaknabino:Seddank’almiapatro,lidonisalminomonfacileeldireblanporalilandanoj. Konkludedirite,hodiaŭmiestasbonŝanca.Vidu,ĝusteenlatagomisukcesisfariintervjuonals-inoBirtheLapenna,edzinodes-roIvoLapenna,kajd-roLouisheZaleski-Zamenhof,nepodeE-kreintoL.L.Zamenhof.Nunbonvolepermesualmifarirakonton,setioneĝenosniajnaŭskultantojnkajlegantojn.Tagmezemikajs-inoBirtheLapennaliberebabilispris-roIvoLapenna.Estasbonekonate,keen2009estasla100-jarajubileodes-roIvoLapenna.KomprenebleminelasostielgravanjubileonflankensedplanasfarispecialanprogrameronĝustememoreallagravuloenlahistoriodeEsperanto.Menciindas,kes-inoBirtheLapennaestasabsolutebonaintervjuitokajlatutababiladoirisenbonaetoso.Rememorante,s-inoBirtheLapennadiris:“MiaedzoIvoLapennaestistutespecialahomo.Lihavisĉiujnplejbonajnkajbelajnecojn:bela,ĉarma,geniakajentuteunika.LijaestisnenurlaarkitektokajkonstruintodelamodernaEsperantoMovado,sedankaŭlaplejgrandaoratoroenlaEsperanto-movado.” Postetuteekstermiaatendo,mihazerderenkontisd-ronLouisheZaleski-Zamenhof.Mitujkaptislaboneganŝanconkajinformislinprimiabaldaŭaprogrameroprila150-ajubileodeE-kreintoL.L.Zamenhof.Laŭmiapetoliafableparolisprilakontribuokajgrandanimecodesiaavo. Simpledirite,latagoestasfruktodona.Ĝisaŭ!
29-andejuliomerkredeserena Noktomeze!
Hodiaŭestisekskursatagodela94-aUKokazantaenBjalistoko,hejmlokodeEesperanto-kreintoL.L.Zamenhof,kajnatureokazispreskaŭneniuaktivadodum latutatago.Antaŭĉiomipreferasrakontipri Esperanto-LernejoenBeninoolprilatuttagaekskurso,ĉarmiestastielprofundeimpresitadelalernejo.Nunbonvolesekvumianrakontonprilalernejo!
Enirinteenakceptejonhieraŭ,kiesamtempeokazisdiversajdispozicioj,miajpiedojtujĉesigisantaŭenigonĉeekspoziciabudodeEsperanto-LernejoenBenino,ĉarmiaatentoestistutekaptitadelaekspozicio.Ankaŭs-inoAnnaLowenstein,laedzinodeRenatoCorsetti,kungrandainteresostarisantaŭlabudo,spektantealterneaperantajnfotojnpriĝojajkajamindajlernantoj.NunlasuniniometekonigialvipriEsperantoLernejoenBenino.Lalernejo,iniciatitaĉefedebeninaesperantistos-roJeanCodjokajestablitaenlajaro2002,ĝuassindonemansubvenciondeanizojkia“MondaFondaĵo”kajankaŭdealilandajesperantistoj.Enlafundamentalernejonunestasentute250 Esperanto-lernantoj,kiuj,spitealseveramankodematerialoj,ankoraŭestasgajajenlernadodeEsperantokajankaŭenlaĉiutagavivo.Konsideranteinteresiĝondeniajlegantoj,misurretigisĉi-rilatajnfotojnenniaretejo,elkiujevidentevideblasgajecodetiujamindajinfanoj.Menciindas,keeliamajlernantojelirislanunaprezidantodeBeninaJunularaE-Asocio. NunmiturnuvianatentonfordeEsperanto-LernejoenBeninokajalniapromenadotralacentrodeBjalistoko.Hodiaŭnipreferispromeniolĉeestiallatuttagaekskurso,konsiderante,keunuflankenihavasperfektanakompananton,kiubonegesciaslaurbetonBjalistoko;aliflankelatuttagaekskursoestasrelativeluksapronesufiĉasumoenniajmanoj.Ekstereserenas!
Tuteliberajestasni!
Kialninepromenu?
!
Nunekirukunekunmi!
Dank’alDio,niestassufiĉefeliĉaj,ĉareksterniaatendoaŭtobuson.4antaŭniahotelopovasrekteveturigininalladeziratalokoImperiestraPalaco.OportunedeurbetecodeBjalistoko,niatingislacellokonpostnelongatempokajsufiĉeĝuisnianpromenadon.Ĉuvikredas,ketioestaslaunuafojopornipromenadienlaurbeto?
Nekredeble?
Niĉiutagedediĉasninalraportadodela94-aUK,laplejpompakajgravakongresoenEsperantujo,tialestasmalfacileakireblaŝanco,kenitielliberepromenassenkonsiderilalaboron. Dumesurprizarimarkoĝojigasmin,keĉievideblasniajverdajflagojsurstrate.Duflankedelaverdaflagokuniĝasflagojpolakajbjalistoka.Bonege!
Minepovasmindetenidefotado.Komprenebletiujfotojestasvideblajenniaretejo. Dormecorefojeatakasminennoktomezo,tialmidevasfinilahodiaŭan Mikrfone 10 tagnotonkajlasialiajnmenciindajnrimarkojnnurenmiakapo.Ĝisaŭ!
30-andejuliomerkredeserena Multajaferojestasinteresajpormi,novavojaĝantoalEŭropo.Komprenebleminehontaspritio,konsiderantemianankoraŭanjunecon:) Nunbonvoleprenutasondakafokajsekvumiajninteresajnrimarkojn. Jenaestaslaunuarimarko.Konsiderantemalproksimecon,nifineforlasisideonpripiediradoallakongresejokajprenisunueaŭtobusonn.4delahoteloalstacidomokajposten.10allakongresejo.KontrasteolenPekino,busbiletojenBjalistokoestasaĉeteblajenpreskaŭĉiaspecajvendejojkajhoteloj.Enbusiĝinte,onidevasenmetilabiletonenmaŝinonporkelamaŝinostamputemponsurlabileto.Surprizasmin,keneniuas,ĉuvistampigislabileton.Sedmiaopinioposteŝanĝiĝis.Iutagejunavirinoenbusiĝiskajlaŭvicepostulisalpasaĝerojelmontribiletojn.Entiumomento,mikomprenis,kebilet-stampigoneestastuteata!
Ebletioestasbonarimedo,tielkepasaĝerojmemkonsciestampigasbiletojnkajbuskompanionebezonasdungimultajnkonduktorojn. Aliainteresarimarkotemasankaŭpribusbiletoj.Rimarkinde,kemankasalmibusbiletoj,mitujmineligiselkongresejokajkondukisalantaŭkongresejavendejoporhavigialmibusbiletojn.Ve!
Lavendejoaperisantaŭmientutafermecokajkomprenebleneaĉeteblasbusbiletojtie.Kionfari?
Ĝusteentiumomento,aliakongresanovenisalmiadirektokajrenkontislasamanaferon.Aliamalbonŝanculo.Niposteestissciigitaj,keenBjalistokovendejojfermasdumlatutadimanĉo!
Feliĉe,kepostestudentinovendisalnibiletojnsufiĉnombrajnporniarevenoallahotelo.Faloenfosaĵon,gajnoensaĝo!
Ekdetiam,miĉiamanticipepretigassufiĉannombrondabiletoj. Nunmiminturnualhodiaŭajaktivadoj,elkiuj“LibrojdelaJaro”kaj“BelartajKonkursoj”allogismin. Enlaprogramo“LibrojdelaJaro”rekomendindajlegaĵojpriEsperantoaŭporEsperantoestaslaŭviceprezentatajdes-roStanoMarĉek,s-roPetroChrdle,s-roIonelkajaliaj.Kredebletiujrekomenditajlibrojvekosinteresondelegemuloj. Jela16-akajduonookazisenlasalonoLapennapremidonaceremoniodeBelartajKonkursoj.Kompreneblenenur!
Laceremonio,prezidatadefamaesperantistoTonkin,omaĝisalforpasintapoetoSyllaChaveskajfestislacentjaranjubileondelaInternaciaKonkursoFlorajLudoj,kiuokazisunuafojeenlajaro1909enBarcelono. IntertempegesinjorojRoesslerpermuzikakontribuomultehonorisallaprogramo.Dumelertaflutadovenigisalilifojfojanaplaŭdon!
Ĝisaŭ!
31-andejuliovendredenubaKonkludedirite,hodiaŭestasfruktodonapormi.Mateneenlakongresejos-roUlrichLinssubiteaperisantaŭmikajdiris: "Viserĉasmin?
""Jes!
Jes!
"miĝojerespondis.Ebleniajlegantojmirisprilakialoj.Miplanasfarispecialanraportonprila100-jarajubileodeIvoLapennakajpreniUlrichLinskielbonanintervjuaton,ĉarlisufiĉemontrasallapublikosiantalentonenesploradodeE-movadoenlalibrotitolita"LaDanĝeraLingvo".Interkonsentite,miplanasfariintervjuonallidumlaUK,sedbedaŭrindemineniamvidislinensinsekvajtagoj.Sinceredirite,estastuteekstermiaatendo,kemirenkontiĝiskunliantaŭmiabaldaŭaforirodeBjalistokoalVarsovio.Komprenebleminelasislabonanŝanconflankenkajelmetisallikelkajndemandojnprila100-jarajubileodes-roIvoLapenna.Kompreneblelaintervjuoglateiris. Antaŭniaforirodelakongresejoalstacidomo,s-roJaroslawParzyszek,LKK-anorespondecantaprieksterajrilatoj,afableproponisveturigininalla stacidomopersiaaŭtokajsurvojevizitikelkajnlokojnkoncernealEsperanto.Bonaideo,ĉune?
Nunbonvolesekvunin!
Antaŭĉio,niestiskondukitajalsurmuramemorŝtonokoncerneals-roJakoboŜapiro.Lamemorŝtonolegiĝasjene:Entiuĉidomoloĝisdumlajaroj1919-1941eminentaesperantisto,ĵurnalisto,verkistokajinstruisto,murditadenaziojla12-andejulio,1941.Dokiuestass-roJakoboŜapiro?
Laŭdokumento,li,treagema,laboriskielasistantodevojevodo,instruistokajĵurnalisto,kajsindediĉisallaideodeEsperanto.LiestiskonatahomoenlaantaŭmilitaBjalistokoaŭtorodelaunuaEsperantaturismagvidlibroenBjalistoko,prezidantodeBjalistokaEsperanto-SocietoLudovikoZamenhofkajkreintodeturismasekciodeUniversalaEsperanto-Asocio.Sufiĉeaktiva!
LasekvacellokoestasnaskiĝdomodeL.L.Zamenhof.Tiememorŝtonolegiĝas:Ĉitiestarisladomo,enkiu15-andedecembrode1859,naskiĝiskreintodeinternacialingvoEsperantod-roLudovikoZamenhof.Tiestarisladomo,nomeladomonepluekzistas.Antaŭniestasnurmalgrandaebenejo.Bedaŭrinde!
LalastacellokoestasLaCentroLudovikoZamenhof.Bonanovaĵo:dumlaUniversalaKongreso,eniroenlacentronestastutesenpaga.Lacentroestas2-etaĝabeladomo.Kajĉeenirejoamasiĝasesperantistoj.Enirinte,onitrovos,keeneestasdelikateelektitajfotojkajmaterialojpriL.L.Zamenhof,ekzempleprinaskiĝo,enlernejiĝo,kreiĝodeEsperantokajtielplu.S-roJaroslawParzyszekpravas:kielnipovasforirisenvizititiujnlokojn. Karajlegantoj,mivolasatentigivin,ketioestasmialastatagnoto,ĉarhodiaŭnitrajnosalVarsovioporfrumatenedelasekvatagopreniaviadilondeVarsovioalFrankfurto,dekieniflugosalPekino.BedaŭrindeninepovasrestiĝislafinodelaUK.Adiaŭ,Bjalistoko!
Adiaŭ,la94-aUK!
Karaj,nunmifinumianrakontonprila65-aIJKkajla94-aUK.Sevivolaskontribuialnivianspertonenladukongresojaŭdoniviajnopiniojnprimiajĉi-rilatajtagnotoj,bonvolesenduilinalmilaŭlaretadreso:lina68@aŭaassii929@Kajenniaretejo/94uk/legeblasplimultedainteresajrakontojpriladugravajkongresoj. 11 OmaĝealProf.D-roIvoLapenna,meritplenaakcelantodeEsperanto OkazedelacentjarajubileodeProf.D-roIvoLapenna(1909.11.5.—1987.12.15.),laplejgravakajmeritplenaakcelantodelaInternaciaLingvoEsperantokajĝiakulturopostD-roL.L.Zamenhofdumpreskaŭ60jaroj,niagazeto“Mikrofone”farisĉi-rilatanintervjuonkuns-roUlrichLins,kiestalentoenesploradodelaEsperanto-movadoevidentevideblasenlalibrotitolitaLadanĝeralingvo. Mikrofone:Konkludedirite,kiahomoestasIvoLapennaenviaimpreso?
UlrichLins:IvoLapennaestistreimponapersonolaŭlaeksteraaspekto.Liestisaltstaturahomokunbelavizaĝo,tielkefojeonilinkompariskunromiaimperiestro.Kajpligravas,keliparolisnekredeblebelanEsperanton.LiestislaplejelokventakajkarismaoratorodelaEsperanto-movado.LiajparolojenlaUniversalajKongresojkajalilokeĉiamestistreimponajkajĝuindaj.Esperantistoj,kiujebleantaŭlakongresoneestistreagemaj,estisinstigitajaktiviplimultedank’alliajparoladoj,dank’alliatalento. Mikrofone:KionrimarkindanIvoLapennaalportisallaEsperanto-movadopostsiaeniroenlaestrarondeUEAenlajaro1937?
UlrichLins:UEAjamekzistisekdelajaro1908.KiamIvoLapennaestraraniĝisen1937,lianizaĵon,kiujamfirmeestabliĝisen laEsperanto-movado.Sedoninepovasneilafakton,keantaŭlaalvenodeIvoLapennalamovadoneanizanprofilon.Laesperantistojestisĉiambonvolemaj,sedtionneanizakapablo.Kielaludaslavortomovado,onicelasanizi,sedĝustetionneglektisUEAĝisalvenodeIvoLapenna.Onitromultekondutiskielfamiliokajĝuislakunestadonenfamiliarondo.Tiokomprenebleestasbelaafero.Sedtutealiaaferoestaslademando:kielprogresigiEsperanton,kielrilatialanizaĵoj,kielproksimigiEsperantonaltio,kiononikutimenomaslafinavenko.TiurilateIvoLapennahavasgrandanmeriton.Liadmonislaesperantistojnaliaminimumadisciplino.Komprenebletiuvortodisciplinoneplaĉasalmultajhomoj.Sedporprogresigiion,onibezonasiomdadisciplino.Midonuunuekzemplon:Enlajaro1947,postlaDuaMondmilito,IvoLapennapublikigisartikolon,enkiulikritikislaesperantistojnprotroaportadodeverdastelo.Liadmonislaesperantistojn,keilinetroedismontrueksterajnsignojndelainternaentuziasmo.PorkreiseriozanbildondelaEsperanto-movadoantaŭlaceteramondolicelisforigiĉiajnsignojndesekteco. Mikrofone:IvoLapennaestasnomata“laplejgravakajmeritplenaakcelantodelaInternaciaLingvoEsperanto”kaj“laarkitektokajkonstruintodelamodernaEsperanto-movado”prosiajgravajkontribuojallaprogresigadodeEsperanto.ĈuvipovasdonialnikompletanbildonpriliajkontribuojenlaEsperanto-movado?
UlrichLins:Minescias,ĉumipovusklarigiĉiujnliajnkontribuojn,ĉarliverefaristremulte.Neeblasresumitionenkelkajfrazoj.Dumpliol30jarojliestisestraranodeUEA:unuesimplaestrarano,posteĝeneralasekretariokaj 1966.LaprezidantodeUEA,Prof.d-roIvoLapenna.OficialafotodeUNokazedelatransdonodelaProponofavorealEsperantoallaSekretariatodeUNenNewYorkla6-andeoktobro1966. fineprezidantodeUEA.EntiujfunkciojlimulteprogresigisUEA.anizisekzemplelasubskribokampanjonĉeUnuiĝintajNaciojkomencedela50-ajjarojdela20-ajarcento,kiuposteinteralierezultigisfamanrezoluciondeUneskofavorealEsperantoenMontevideo.TioĝeneralelevislaprestiĝondeUEAĉelaanizaĵojkajligisUEAalUneskoperkonsultajrilatoj.SekvedelaunikaatingoĉeUnesko,kiuestisveramejloŝtonoenlahistoriodelaEsperanto-movado,grandanombrodeartikolojestispublikigitaenlamondagazetaro.Rezultismultajaliajgravajatingoj,dank’allaelstarapersonecokajmultflankajtalentojdeIvoLapenna.Komprenebleonipovasdiri,ketioneproksimigisninallafinavenko.SedlaseriozecodelaEsperanto-movadomultekreskisdank’allastreĉadodeIvoLapenna.Tamen,onidevasaldoni,keIvoLapennahavisankaŭmankojn.Lifariĝistromemfida,ĉarvereneestisaliajhomoj,kiujpoviskunlirivali.Liiĝiskonvinkitaprisianeanstataŭigeblo.Estisankaŭmultajhomoj,kiujopiniis,kenunjunuloj Mikrfone 12 iĝugvidantoj.LarezultoestaslafamakonfliktoenHamburgoen1974,kiamIvoLapennasentissindevigitaeksiĝiellaprezidantecokajHumpheyTonkinfariĝisliaposteulo.HodiaŭtamenoniparolasplejpartefavorepriIvoLapenna.Oniĉijarefestasliancentannaskiĝdatrevenon.NepluestasmultedakritikokontraŭIvoLapenna.Tutemale.Kiamoniretrorigardas,pezasplimultelapozitivajatingojdeIvoLapennakajliajerarojesiĝas.Ĉiujhomojkompreneblehavaserarojn.IvoLapennadoplueservasalUEAkielgvidastelo.ĜislalastaspirolidaŭrigissianlaboronporlaInternaciaLingvoEsperanto. Mikrofone:Kielvidiris,UneskoakceptisrezolucionfavorealEsperantoenlajaro1954enMontevideo.Konkretedirite,prikioĉefetemaslarezolucio?
UlrichLins:LarezoluciotemasprilakontribuodeEsperantoallainterpopolakompreniĝokajpaco.Plifrue,postlaUnuaMondmilito,onijamklopodisĉeLigodeNaciojporvoĉdonopriEsperanto.Ĝivoĉdonis,sednefarisionpliankromdeklarisiansimpation.EdmondPrivat,latiutempaagantodeUEA,esperis,keLigodeNaciojpledosporlaenkondukodeEsperantoenlernejojn.Sedtiononinevolis.Estispolitiketrotiklaafero.Nunniestaskontentaj,keUneksoĝeneralesubtenaslastrebojndelaEsperanto-movado.Kajensialaboro,laesperantistojpovassinapogijelafavoradeklarodeUnesko.SetemasprilaenkondukodeEsperantoenlainternacianvivon,laanglalingvo,lafrancakajkelkajaliajlingvojestastielpotencaj,keEsperantoankoraŭneestasseriozekonsiderata.Okaze,UNkajUneskopluemontrassiansimpation.Mimemoras,keen1977latiamaĝeneraladirektorodeUneskoeĉvenisallaUniversalaKongresodeEsperantoenIslando;en1985laĝeneralakonferencodeUneskoenSofioakceptisnovan,trefavoranrezolucionpriEsperanto;kajlaĝeneraladirektorodeUneskopreskaŭ 1959.Frostavallen,Svedio.I.a.laĝeneralasekretariodeUEA,prof.d-roIvoLapenna(mezedelaunuavico),s-roItooelOomoto,s-roPragano,d-roMarjorieBoulton,TiborSeklj,s-roStrønnekajs-inoBirtheZacho(posteLapenna). ĉiujaresendasmesaĝonallainaŭgurodelaUniversalaKongreso.NiankaŭhavasniajnagantojnenParizo,kiujregulerilataskunlaoficistojdeUnesko.Do,nipovasdiri,kepostlafamadeklarodeUneskoenMontevideoboneevoluaslarilatojinterUneskokajUEA. Mikrofone:Estasbonekonate,keIvoLapennagravasenlamodernaUEA.Ĉuvipovasĉi-rilateklarigialniliajnkontribuojnenlakonstruadodelamodernaUEA?
UlrichLins:Jes.Lifondisenlajaro1952laCentronpriEsplorokajDokumentado(CED),kiuankoraŭnunekzistas.ĜiestaslaesplorafakodeUEA.SeonivolasinformiĝipriEsperanto,onibezonaslabazondefidindajfaktoj.CEDdaŭrekolektasbazajnfaktojnnenurpriEsperanto,sedankaŭprimondajlingvajproblemoj.NeeviteblelaskalodeCEDetendiĝisankaŭallingvajproblemojenlamondo,kiujnerekterilatasalEsperanto.SubIvoLapennaestisfonditalarevuoLaMondaLingvo-Problemo,unuellaĉefajiniciatojdeCED.Ĝinunaperassublatitolo,LingvajProblemojkajLingvoplanado,kiuenhavasaltnivelajnsciencajnkontribuaĵojnenlaanglakaj aliajlingvojpridiversajaspektojdelingvajproblemoj. Mikrofone:Nunnivenasallalastademando,kielviopiniasprilanunaEsperanto-movado?
UlrichLins:Mikredas,kelaEsperanto-movadoestassufiĉeaktiva.Komprenebleĉiamonipovasdeziri,ke